Gegevenshuishouding
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Lead|<h1>Gegevenshuishouding</h1>|Architectuur banner1600x300.webp}} | |||
Gegevenshuishouding betreft de ordening en beschrijving van informatie, bestaande uit data die betrekking heeft op [[CORA_bedrijfsobjecten|bedrijfsobjecten]] (inclusief de eigenschappen) en [[Prestatiemeting|meetwaarden]] ([[Prestatie-indicatoren|prestatie-indicatoren]]). Het betreft ook het eigenaarschap. Wie is de bronhouder, wie bepaald het wat en wie keurt data goed (verifiëren en valideren). Voordat we dit verder behandelen volgt eerst een stukje theorie over detaillering van gegevensmodellen. | Gegevenshuishouding betreft de ordening en beschrijving van informatie, bestaande uit data die betrekking heeft op [[CORA_bedrijfsobjecten|bedrijfsobjecten]] (inclusief de eigenschappen) en [[Prestatiemeting|meetwaarden]] ([[Prestatie-indicatoren|prestatie-indicatoren]]). Het betreft ook het eigenaarschap. Wie is de bronhouder, wie bepaald het wat en wie keurt data goed (verifiëren en valideren). Voordat we dit verder behandelen volgt eerst een stukje theorie over detaillering van gegevensmodellen. | ||
<br /> | <br /> | ||
<br /> | <br /> | ||
===Hiërarchie van gegevensmodellen<ref>Bedrijfsarchitectuur – Werken aan een samenhangende bedrijfsinrichting Guido Bayens en Hans Tönissen (Van Haren Publishers, 2009).</ref>=== | ===Hiërarchie van gegevensmodellen<ref>Bedrijfsarchitectuur – Werken aan een samenhangende bedrijfsinrichting Guido Bayens en Hans Tönissen (Van Haren Publishers, 2009).</ref>=== | ||
Voor een goede en ordelijke gegevenshuishouding is structuur nodig. Dit begint door op een hoog abstractieniveau onderscheid te maken tussen [[CORA bedrijfsobjecten|bedrijfsobjecten]] wat een '''''semantisch model''''' betreft. Door de onderlinge samenhang van bedrijfsobjecten in kaart te brengen ontstaat een '''''objectenmodel'''''. Zodra in het objectenmodel het toegestane aantal elementen in een verzameling wordt toegevoegd (de zogenaamde cardinaliteit), ontstaat een '''''entiteiten-relatiediagram'''''. | Voor een goede en ordelijke gegevenshuishouding is structuur nodig. Dit begint door op een hoog abstractieniveau onderscheid te maken tussen [[CORA bedrijfsobjecten|bedrijfsobjecten]] wat een '''''semantisch model''''' betreft. Door de onderlinge samenhang van bedrijfsobjecten in kaart te brengen ontstaat een '''''objectenmodel'''''. Zodra in het objectenmodel het toegestane aantal elementen in een verzameling wordt toegevoegd (de zogenaamde cardinaliteit), ontstaat een '''''entiteiten-relatiediagram'''''. We werken de bedrijfsobjecten tot dit niveau uit. Toegestane cardinaliteit is immers randvoorwaardelijk voor transparante en eenduidige verantwoording van de bedrijfsvoering. VERA start juist vanaf dit niveau en bevat veel meer objecten als CORA. | ||
[[Bestand:Overzicht samenhang modellen CORA VERA.png|omkaderd|gecentreerd|link=|''Figuur 1: Overzicht samenhang modellen met daarbinnen de positionering van de | [[Bestand:Overzicht samenhang modellen CORA VERA.png|omkaderd|gecentreerd|link=|''Figuur 1: Overzicht samenhang modellen met daarbinnen de positionering van de gegevensmodellen'']] | ||
Regel 24: | Regel 18: | ||
In CORA hebben we te maken met 2 soorten domeinen: | In CORA hebben we te maken met 2 soorten domeinen: | ||
* '''[[Id-f4025d6a-bdc5-d678-3f00-b3a6fc21ee37|Bedrijfsobjectdomeinen]]''': [https://www.noraonline.nl/wiki/Gegevens_(begrip_gegevensmanagement) gegevens] die één specifiek onderwerp betreffen, kunnen op een hoger abstractieniveau op logische wijze worden gegroepeerd. Omdat CORA het niveau van bedrijfsobjecten uitwerkt is daarom sprake van [[CORA_bedrijfsobjecten#CORA_Bedrijfsobjectdomeinen|CORA bedrijfsobjectdomeinen]]. Ze helpen om snel en gemakkelijk overzicht te krijgen. Omdat het CORA bedrijfsobjectenmodel groeit naarmate er meer [[Werkprocessen|CORA referentieprocessen]] uitgewerkt worden, groeit ook het CORA bedrijfsobjectdomeinmodel; | * '''[[Id-f4025d6a-bdc5-d678-3f00-b3a6fc21ee37|Bedrijfsobjectdomeinen]]''': [https://www.noraonline.nl/wiki/Gegevens_(begrip_gegevensmanagement) gegevens] die één specifiek onderwerp betreffen, kunnen op een hoger abstractieniveau op logische wijze worden gegroepeerd. Omdat CORA het niveau van bedrijfsobjecten uitwerkt is daarom sprake van [[CORA_bedrijfsobjecten#CORA_Bedrijfsobjectdomeinen|CORA bedrijfsobjectdomeinen]]. Ze helpen om snel en gemakkelijk overzicht te krijgen. Omdat het CORA bedrijfsobjectenmodel groeit naarmate er meer [[Werkprocessen|CORA referentieprocessen]] uitgewerkt worden, groeit ook het CORA bedrijfsobjectdomeinmodel; | ||
* '''Informatiedomeinen''' | * '''[[Id-8581c270-1bc0-6ad8-b959-56d415be9531|Informatiedomeinen]]''': voor het maken van toekomstvaste keuzes voor de inrichting van de informatievoorziening is het nodig om te beschikken over een ideaaltypische afbakening van de informatiedomeinen (zie [http://www.raamstijn.nl/eenblogjeom/index.php/informatiemanagement/5299-bedrijfsobjecten-en-informatiedomeinen-volgens-novius informatiedomeinen volgens Novius]). In CORA hebben we hiervoor een [[CORA_informatiedomeinen|eerste aanzet]] gemaakt. Langs die lijnen is de aansluiting met VERA te maken. | ||
<br /> | <br /> | ||
<br /> | <br /> | ||
===In Kennismodel=== | ===In Kennismodel=== | ||
{{CORA metamodel aspect|Gegevenshuishouding}} | |||
__TOC__ | |||
[[Categorie:Kennismodel]] | |||
[[Categorie:Publiceren]] | [[Categorie:Publiceren]] |
Versie van 23 feb 2024 14:46
Gegevenshuishouding betreft de ordening en beschrijving van informatie, bestaande uit data die betrekking heeft op bedrijfsobjecten (inclusief de eigenschappen) en meetwaarden (prestatie-indicatoren). Het betreft ook het eigenaarschap. Wie is de bronhouder, wie bepaald het wat en wie keurt data goed (verifiëren en valideren). Voordat we dit verder behandelen volgt eerst een stukje theorie over detaillering van gegevensmodellen.
Hiërarchie van gegevensmodellen[1][bewerken | brontekst bewerken]
Voor een goede en ordelijke gegevenshuishouding is structuur nodig. Dit begint door op een hoog abstractieniveau onderscheid te maken tussen bedrijfsobjecten wat een semantisch model betreft. Door de onderlinge samenhang van bedrijfsobjecten in kaart te brengen ontstaat een objectenmodel. Zodra in het objectenmodel het toegestane aantal elementen in een verzameling wordt toegevoegd (de zogenaamde cardinaliteit), ontstaat een entiteiten-relatiediagram. We werken de bedrijfsobjecten tot dit niveau uit. Toegestane cardinaliteit is immers randvoorwaardelijk voor transparante en eenduidige verantwoording van de bedrijfsvoering. VERA start juist vanaf dit niveau en bevat veel meer objecten als CORA.
Zodra de eigenschappen van bedrijfsobjecten - de zogenaamde attributen - in beeld komen, ontstaat een logisch of functioneel gegevensmodel. Voor CORA is deze mate van detaillering te specifiek, maar is des te meer het aandachtgebied van VERA. Aangevuld met een beschrijving van een dataformaat ontstaat namelijk het canonical data model dat benodigd is voor berichtenuitwisseling.
Op een nog gedetailleerder niveau worden velden en toegangspaden relevant om gegevens in een database te kunnen vastleggen. We spreken dan over een technisch gegevensmodel. De vertaling daarvan naar de concrete databaseomgeving betreft uiteindelijk het fysieke gegevensmodel.
Domeinen[bewerken | brontekst bewerken]
In CORA hebben we te maken met 2 soorten domeinen:
- Bedrijfsobjectdomeinen: gegevens die één specifiek onderwerp betreffen, kunnen op een hoger abstractieniveau op logische wijze worden gegroepeerd. Omdat CORA het niveau van bedrijfsobjecten uitwerkt is daarom sprake van CORA bedrijfsobjectdomeinen. Ze helpen om snel en gemakkelijk overzicht te krijgen. Omdat het CORA bedrijfsobjectenmodel groeit naarmate er meer CORA referentieprocessen uitgewerkt worden, groeit ook het CORA bedrijfsobjectdomeinmodel;
- Informatiedomeinen: voor het maken van toekomstvaste keuzes voor de inrichting van de informatievoorziening is het nodig om te beschikken over een ideaaltypische afbakening van de informatiedomeinen (zie informatiedomeinen volgens Novius). In CORA hebben we hiervoor een eerste aanzet gemaakt. Langs die lijnen is de aansluiting met VERA te maken.
In Kennismodel[bewerken | brontekst bewerken]
Het thema Gegevenshuishouding past binnen de metastructuur van de CORA als weergegeven in onderstaande figuur, waarbij in het kennismodel alleen de concepten zijn ingekleurd die relevant zijn voor het thema Gegevenshuishouding:
- ↑ Bedrijfsarchitectuur – Werken aan een samenhangende bedrijfsinrichting Guido Bayens en Hans Tönissen (Van Haren Publishers, 2009).