Toelichting CORAwiki

Logo CORA.png

Inleiding

Redenen waarom we CORA in de wiki hebben uitgebracht zijn:

  • CORA laagdrempelig maken voor verschillende doelgroepen
  • Onderlinge samenhang van CORA elementen en CORA modellen makkelijk inzichtelijk maken
  • (Her)gebruik van CORA stimuleren
  • CORA onderdelen makkelijk downloadbaar maken
  • Best-practise uitwerkingen te kunnen publiceren


Archimate & Views

Archimate.png

Met CORA 4.0 zijn we begonnen CORA in Archimate[1] te modelleren. We hebben hiervoor gekozen om de volgende redenen:

  • CORA consistent maken
  • Ontbrekende onderdelen in CORA 4.0 kunnen positioneren
  • Hergebruik van architectuuronderdelen stimuleren


Dwarsdoorsnede.png

In alle Archimate figuren waarin CORA modellen zijn weergegeven, kun je direct in de figuur op een element klikken. Je komt dan terecht op een pagina waar je van betreffend element meer informatie kunt vinden. Zo zie je hoe dat element met andere CORA elementen is verbonden. Je ziet als het ware een dwarsdoorsnede van het element zoals dat in CORA is gepositioneerd. Als het element een bedrijfsproces betreft, dan zal bij het doorklikken een uitwerking van betreffend bedrijfsproces getoond worden. Dit hebben we extra toegevoegd omdat er veel vraag is naar de CORA processen. Hoe we bedrijfsprocessen in Archimate uitwerken leggen we uit in het CORA bedrijfsprocessjabloon.


In Archimate worden verschillende type relaties gebruikt die een specifieke betekenis hebben. Hopelijk helpen de voorbeelden in deze figuur om ze beter te begrijpen. Klik maar eens op brood. Op die pagina zie je alle onderlinge relaties samenkomen.


ArchiMateNote Associatie Brood is iets dat gemaakt wordt door ...., bestaat uit..., in verschillende meerdere soorten wordt geproduceerd, te weten ..... en bestaat uit ..... (Product) Brood De persoon die het beroep bakker uitoefent (BusinessRole) Bakker ArchiMateNote Compositie Zonder brood kan een boterham niet bestaan. Daarom is hier sprake van een compositie (BusinessObject) Boterham Brood is iets dat gemaakt wordt door ...., bestaat uit..., in verschillende meerdere soorten wordt geproduceerd, te weten ..... en bestaat uit ..... (Product) Brood ArchiMateNote Een boterham bestaat pas als er een brood is ArchiMateNote Specialisatie Brood is iets dat gemaakt wordt door ...., bestaat uit..., in verschillende meerdere soorten wordt geproduceerd, te weten ..... en bestaat uit ..... (Product) Brood Dit is een specifiek soort brood en daarom dus een specialisatie (Product) Tarwe brood Dit is ook een specifiek soort brood en dus ook daarom een specialisatie (Product) Volkoren brood ArchiMateNote Aggregatie Dit is een ingredient die nodig kan zijn om brood te kunnen maken, maar dat kan ook met melk. Daarom is hier sprake van een aggeratie (BusinessObject) Water Ook dit is een ingredient dat nodig kan zijn om brood te kunnen maken, maar het kan ook met bijvoorbeeld rogge. Daarom is hier sprake van een aggeratie (BusinessObject) Meel Ook dit is een niet noodzakelijk ingredient van brood. Daarom is sprake van een aggeratie (BusinessObject) Gist Tot slot is dit niet noodzakelijk ingredient van brood en is dus sprake van een aggeratie (BusinessObject) Zout Brood is iets dat gemaakt wordt door ...., bestaat uit..., in verschillende meerdere soorten wordt geproduceerd, te weten ..... en bestaat uit ..... (Product) Brood ArchiMateNote Brood zonder zout is mogelijk AssociationRelationship bakt CompositionRelationship bestaat uit SpecializationRelationship SpecializationRelationship AggregationRelationship bevat AggregationRelationship bevat AggregationRelationship bevat AggregationRelationship bevat Deze svg is op 19-04-2023 21:31:52 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 21:31:52 CEST




   
   
   

   

Het belang van het type relatie is groot om te komen tot een eenduidig begrippenkader. En daarbij is het onderscheid van een compositie en een aggregatie vaak moeilijk te begrijpen. Hierbij een tip die je daarbij kan helpen:

  • Bij een compositie kan het onderliggende element niet bestaan zonder het bovenliggende element.
  • Bij een aggregatie is dat wel mogelijk.


Brood.jpg

Pand en verblijfsobject.PNG

Een boterham bestaat pas als er een brood is. Op dezelfde wijze heb je eerst een pand nodig om vervolgens verblijfsobjecten te kunnen afbakenen. Een verblijfsobject bestaat pas als er een pand is.


Een boterham kan niet bestaan zonder een brood, maar brood kan wel zonder het ingrediënt zout gefabriceerd worden. Brood en boterham is een compositie, Brood en zout is een aggregatie.

In Archimate kunnen we de tekeningen met de relaties ook anders weergeven. Functioneel gezien is het exact dezelfde figuur, maar visueel heel anders weergegeven, waarbij omwille van de leesbaarheid de geneste objecten iets lichter zijn gemaakt.. Ook nu kun je in de figuur weer op de elementen klikken en krijg je dezelfde informatiepagina. Probeer maar eens door weer op brood te klikken in deze figuur.






   
   

   


In deze figuur zie je niet direct wat voor type relatie er is tussen bijvoorbeeld brood en boterham, maar door de mogelijkheid om door te kunnen klikken, kun je die wel opvragen. Nu zie je de meerwaarde van Archimate in combinatie met de wiki. We kunnen dus variëren hoe we CORA uitwerkingen het beste kunnen weergeven, maar de structuur blijft telkens hetzelfde waardoor CORA ook consistent is.

CORA kennismodel geeft de samenhang weer

Alle elementen van CORA werken we uit op basis van het CORA kennismodel. Hier tonen we een vereenvoudigde weergave:

Aandachtsvelden kennismodel in Archimate kleuren.png


Deze vereenvoudigde weergave laat de standaardkleuren zien die Archimate gebruikt.

We hebben er voor gekozen om voor de CORA modellen en processjablonen een specifiek kleurenpalet te gebruiken. Daarmee worden de figuren makkelijker leesbaar omdat Archimate het onderscheid alleen middels de gebruikte symbolen weergeeft. We maken daarbij gebruik van de volgende kleur voor betreffend CORA concept-type:

Dit kleurenschema is tegelijk met CORA release 4.1 geïntroduceerd (Grouping) Kleurschema CORA figuren ArchiMateNote Legenda gebruikte kleuren CORA concept-type Een afnemende rol is de hoedanigheid waarin c.q. verantwoordelijkheid waarmee een persoon of organisatie een product afneemt. (BusinessRole) Afnemende rol Een bedrijfsproces is een geordende reeks werkprocessen die onder verantwoordelijkheid van één organisatie wordt uitgevoerd met als doel één dienst te leveren aan een afnemer en die wordt gestart door een specifieke gebeurtenis. (BusinessProcess) Bedrijfsproces Een product is een verzameling van diensten die onder bepaalde leveringsvoorwaarden in zijn geheel wordt aangeboden aan klanten. (Product) Product Een dienst is een afgebakende prestatie die voorziet in een specifieke behoefte van een klant behorende bij het af te nemen/afgenomen product. (BusinessService) Dienst Een werkproces is een geordende reeks processtappen die onder verantwoordelijkheid van een enkele bedrijfsfunctie uitgevoerd wordt en die als afgebakend onderdeel van een bedrijfsproces de levering van een bedrijfsservice realiseert. (BusinessProcess) Werkproces Een processtap is een geordende reeks handelingen die onder verantwoordelijkheid van een enkele uitvoerende rol aaneengesloten uitgevoerd wordt en die een afgebakende bijdrage levert aan de uitvoering van een werkproces. (BusinessProcess) Processtap Een bedrijfsservice is een afgebakende prestatie die geleverd wordt als onderdeel van een dienst aan een klant. (BusinessService) Bedrijfsservice Een gebeurtenis is een toestandsverandering binnen de organisatie of in de buitenwereld die een bedrijfsproces doet starten of die uit een bedrijfsproces voortkomt. (BusinessEvent) Gebeurtenis BusinessService Deelbedrijfsservice Een hoofdbedrijfsfunctie is een coherente verzameling competenties gericht op het leveren van een of meerdere diensten. (BusinessFunction) Hoofdbedrijfsfunctie Een bedrijfsfunctie is een coherente verzameling competenties gericht op het leveren van een of meerdere bedrijfsservices. (BusinessFunction) Bedrijfsfunctie BusinessFunction Externe bedrijfsfunctie Een procesketen is een samenwerking van meerdere organisaties/organisatieonderdelen met elk een eigen verantwoordelijkheid die de levering van een of meer samenhangende diensten aan een klant realiseert. (BusinessInteraction) Procesketen Een stuurscenario is een keten van processen waar de woningcorporatie integraal op stuurt. (BusinessInteraction) Stuurscenario ArchiMateNote Legenda gebruikte kleuren CORA bedrijfsobjecten Zie domein Onderhoud (BusinessObject) Onderhoud Zie domein Overeenkomsten (BusinessObject) Overeenkomst Zie domein Projectontwikkeling (BusinessObject) Projectontwikkeling zie domein Relaties (BusinessObject) Relatie zie domein Vastgoed (BusinessObject) Vastgoed BusinessObject Energieprestatie AggregationRelationship bestaat uit RealizationRelationship realiseert AggregationRelationship groepeert ServingRelationship bedient AggregationRelationship groepeert AggregationRelationship bestaat uit RealizationRelationship realiseert RealizationRelationship realiseert AggregationRelationship groepeert TriggeringRelationship initieert RealizationRelationship verantwoorde- lijk voor AggregationRelationship groepeert Kan verantwoordelijk zijn voor een verzameling van bedrijfsservices (RealizationRelationship) Verantwoorde- lijk voor Kan verantwoordelijk zijn voor een verzameling van bedrijfsservices (RealizationRelationship) Verantwoordelijk voor AggregationRelationship bestaat uit AggregationRelationship bestaat uit AggregationRelationship Deze svg is op 19-04-2023 17:33:23 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 17:33:23 CEST




   
   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

   
   

Klik je in een procesmodel of een procesketen op een bedrijfsproces, dan tref je van betreffend bedrijfsproces de uitgewerkte versie aan, maar dan wel weergegeven in de standaard Archimatekleuren. De standaard Archimatekleuren worden ook gebruikt bij thema's zoals CORA applicatielaag en services.

Referentieproces vertalen naar jou organisatie

CORA referentieprocessen zijn neutraal (dat wil zeggen organisatie- en technologie-onafhankelijk) en beschrijven alleen de processtappen die nodig zijn om een beoogd resultaat te bereiken. Het laat niet zien welke afdeling of welke functie van een organisatie betreffende processtap uitvoert. Dat is aan iedere woningcorporatie om zelf te bepalen. In onderstaande figuur hebben we het concept van een referentieproces gepositioneerd met daaronder een voorbeeld hoe dat binnen een specifieke woningcorporatie toegepast kan worden:

ArchiMateNote Voorbeeld van een woningcorporatie specifieke uitwerking van het referentieproces In deze baan worden de uit te voeren processtappen voor uitvoerende rol A gemodelleerd (ArchiMateNote) Uitvoerende rol A BusinessProcess Stap 4 OrJunction OrJunction BusinessProcess Stap 1 In deze baan worden de uit te voeren processtappen voor uitvoerende rol C gemodelleerd (ArchiMateNote) Uitvoerende rol C BusinessProcess Stap 2b In deze baan worden de uit te voeren processtappen voor uitvoerende rol B gemodelleerd (ArchiMateNote) Uitvoerende rol B BusinessProcess Stap 2a BusinessProcess Stap 3 AndJunction Hier is de gebeurtenis aanleiding voor het starten van proces verhuur (BusinessEvent) Gebeurtenis (input) [gegadigde] Hier is de gebeurtenis de output van het proces en kan als zodanig aanleiding zijn voor het starten van een ander proces (BusinessEvent) Gebeurtenis (output) [getekende uurovereenkomst] Dit is het resultaat van het proces dat geleverd wordt aan de (interne of externe) klant (BusinessService) Dienst (of bedrijfsservice) [Exclusief gebruiksrecht huureenheid] In deze baan worden de processen gemodelleerd (ArchiMateNote) Referentieproces Hier is de gebeurtenis aanleiding voor het starten van proces verhuur (BusinessEvent) Gebeurtenis (input) [gegadigde] Dit is het proces dat is ingericht om de gevraagde dienst te kunnen leveren aan de (externe of interne) klant. (BusinessProcess) Proces verhuur BusinessProcess Stap 1 BusinessProcess Stap 2 BusinessProcess Stap 3 BusinessProcess Stap 4 Dit is het resultaat van het proces dat geleverd wordt aan de (interne of externe) klant (BusinessService) Dienst (of bedrijfsservice) [Exclusief gebruiksrecht huureenheid] Hier is de gebeurtenis de output van het proces en kan als zodanig aanleiding zijn voor het starten van een ander proces (BusinessEvent) Gebeurtenis (output) [getekende uurovereenkomst] RealizationRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship indien geen parkeerplaats TriggeringRelationship indien parkeerplaats TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship indien bedrijfsruimte TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship RealizationRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship TriggeringRelationship Deze svg is op 19-04-2023 13:41:23 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2023 ArchiXL. ArchiMedes 19-04-2023 13:41:23 CEST




   
   
   
   
   

   
   

   
   

   

Het verschil is dat de woningcorporatie de uitvoerende rollen van de eigen organisatie kan modelleren en specifieke varianten van het referentieproces kan maken. Bijvoorbeeld als een woning, bedrijfsruimte of een parkeerplaats wordt verhuurd, dan is stap 1 in alle situaties van toepassing en kan voor de woning en de bedrijfsruimte stap 2 door verschillende rollen of afdelingen worden uitgevoerd en waarbij stap 3 voor een woning wel nodig is maar voor het verhuren van een bedrijfsruimte niet. Stap 2 en 3 zijn dan weer niet nodig voor het kunnen verhuren van een parkeerplaats. Echter, het proces van inputgebeurtenis (de gegadigde) tot de outputgebeurtenis (getekende huurovereenkomst) komt in de praktijk feitelijk neer op dezelfde reeks handelingen.

Met deze uitleg hopen we dat je de getoonde CORA modellen en figuren in de wiki beter kunt lezen en gebruiken.

Kennis moet je delen

Figuur

In de wiki is veel beschikbaar over het framework hoe CORA in elkaar steekt. We hebben van diverse onderwerpen al voorbeelduitwerkingen beschikbaar. Ook de CORA proces-sjablonen en de CORA thema's zoals prestatie-indicatoren zijn onlosmakelijk onderdeel van CORA en dus in de wiki opgenomen. Het ontbreekt nog aan business-cases. Als jij een voorbeelduitwerking hebt hoe je CORA hebt toegepast, of hoe CORA je heeft geholpen, dan willen we die graag kunnen publiceren via deze wiki. Daarmee kunnen we gezamenlijk onder het motto van CorpoNet 'kennis moet je delen' van deze wiki een nog handiger en praktischer hulpmiddel maken.


Veel plezier

We wensen je veel plezier met deze wiki en vernemen graag via info@corponet.nl - en op sommige pagina’s direct via de ‘denk mee’ knop[2] - je suggesties, opmerkingen, vragen en bijdragen om de CORA wiki nog begrijpelijker en beter toegankelijk te maken en aan te vullen met praktijkvoorbeelden.

Het CORA kernteam


P.s. door boven aan iedere pagina te klikken op de titel van de wiki kom je weer terug op de startpagina.Scroll maar eens naar boven om te proberen.

Hoofdmenu.PNG




Logo CORA.png

  1. Archimate is gratis software waarin we CORA modelleren. Er is op internet veel te vinden hoe je makkelijk met Archimate aan de slag kunt gaan. Maar zonder Archimate kun je ook goed gebruik maken van de kennis in deze wiki. Zo zijn er speciale CORA downloads gemaakt om makkelijk de kennis te kunnen kopiëren.
  2. Als je nog geen account hebt, kun je die heel eenvoudig zelf aanmaken als je op die pagina een reactie wilt plaatsen